Page 31 - DO47

Wat eraan vooraf ging
De ommekeer in het denkpatroon van de achttiende-eeuwse staatsburgers op het
politieke vlak - niet alleen in de Lage Landen, maar ook elders in Europa begint
in de tweede helft van die eeuw flink de kop op te steken. De onvrede over het
reilen en zeilen van de bestaande vorstenhuizen doet zich voelen. Men begint zich
ertegen te verzetten en dat resulteert in 1789 in de Franse Revolutie. In ons land
heerst er een tweestrijd tussen de Orangisten (Oranjegezinden) en de Patriotten, de
zogeheten Bataafse Revolutie. De Patriotten verzetten zich fel tegen de aristocratie
en de regenten, die bestuurlijk de touwtjes in handen hebben. Zij zijn het bewind
van de slappe stadhouder Willem V meer dan zat en zien hem het liefst verdwijnen.
Ze willen meer democratie voor de burger. In 1793 trekken Franse revolutietroepen
Nederland binnen, maar moeten zich terugtrekken. Dan wordt in 1794 Napoleon
bevorderd tot brigadegeneraal en trekken Franse troepen begin januari 1795 over
de bevroren rivieren opnieuw ons land binnen. Op 18 januari vlucht stadhouder
Willem V met zijn gezin naar Engeland en begint De Bataafse Republiek die tot
1801 zal duren. Daarna volgt een nieuw staatsbestel onder de naam Bataafs
Gemenebest, dat standhoudt tot 1806. In dat jaar stelt Napoleon zijn broer Lodewijk
aan tot koning van Holland, wat hij tot 1810 zal blijven, als Napoleon zelf hem
weer van die taak ontslaat. Dan lijft Napoleon, die in 1804 tot keizer is gekroond,
ons land in bij Frankrijk, tot hij in oktober 1813 bij Leipzig verpletterend verslagen
wordt. Het jaar daarvóór was zijn legermacht al flink uitgedund vanwege de fataal
verlopen krijgstocht naar Rusland. Onze Hollandse pontonniers hebben zich daarbij
nog bijzonder onderscheiden op de terugtocht uit Moskou door het slaan van een
brug in het ijskoude water van de Berezina in november 1812. Na de slag bij Leipzig
wordt Napoleon verbannen naar het eiland Elba. Het eerder genoemde voorlopig
bestuur nodigt Willem Frederik, zoon van de inmiddels overleden stadhouder
Willem V, uit om als soeverein vorst ons land te komen besturen. Op 1 december
1813 wordt hij als zodanig uitgeroepen, wat door hem op 2 december officieel
wordt aanvaard. Op 29 maart 1814 wordt een nieuwe grondwet aangenomen en
dit is het feitelijke begin van de constitutionele monarchie. Op 16 maart 1815 krijgt
Willem Frederik de titel Koning der Nederlanden en wordt hij koning Willem I. De
van Elba ontsnapte Napoleon vindt uiteindelijk in juni 1815 zijn Waterloo. De zoon
van Willem I, ook Willem genaamd (de latere koning Willem II), onderscheidt zich
bij deze slag wegens buitengewone moed en krijgt van de Staten-Generaal paleis
Soestdijk als erfelijk domein. De definitief verslagen Napoleon wordt verbannen
naar het afgelegen eiland Sint Helena.
Op 21 september 1815 wordt koning Willem I officieel ingehuldigd.

31

11-04-13 16:42
DO2013nr47P3041Onafhankelijkheid2.indd 31 11-04-13 16:42
DO2013nr47P3041Onafhankelijkheid2.indd 31