Page 6 - Dwars Op 7
P. 6
DOWaterTrekvaart.qxd 21-08-00 23:54 Pagina 4
Naamgeving
De totale lengte van de vaart bedroeg 28½ kilometer. Zij was 15 tot 20 meter breed
en officieel 1.90 meter diep. Omdat Haarlem al een Haarlemmervaart had (1631 naar
Amsterdam) noemde men dit traject Leidse Vaart. Vanaf Halfweg tot Leiden heette
het stuk Haarlemmertrekvaart. In latere jaren is het gedeelte van de Postbrug tot de
Noordwijkerhoekbrug gewijzigd in Leidsevaart.
Het aanbesteden van 14 bruggen in de Trekweg of over de Trekvaart vond plaats in
het huis van waard Willem Pieter Kees in Lisse op woensdag 25 april 1657. Op de
lijst staat de (Nagel)brug in de Voorhouterweg ‘sonder steene wulfsel’. Jan Ockers
2
trok het bod van ƒ200. De klus werd voor vijf gulden minder aangenomen door Jan
Jans Warmoes van Rijnsburg. De bouw mocht acht dagen na waarschuwing van de
Gecommitteerden beginnen en moest binnen twee maanden gereed zijn. De bouw
van de brug bij Piet Gijs werd aangenomen door Gerrit Willems van Mourbrugge. 3
Scheiding
Nadat in 1864 de gezamenlijke administratie voor de Trekvaart tussen de steden Lei-
den en Haarlem al gescheiden was, volgde in 1872 ook het eigendom. De scheiding
lag bij de limietpaal op Halfweg nabij de Delfweg onder Noordwijkerhout. In 1942
kwam 2480 meter van de Haarlemmertrekvaartweg (Postburg-Voorhout) in handen
van Voorhout. Leiden betaalde ƒ6435, zijnde 15x de jaarlijkse bijdrage van ƒ150 per
kilometer als afkoopsom voor de onderhoudslasten. In dat zelfde jaar werd ook de
Nagelbrug eigendom van Voorhout
Geen nieuwe brug!
Eeuwenlang vormde Trekvaart de verbinding tussen Leiden en Haarlem. Zij was met
haar talrijke molens voor het Hoogheemraadschap van Rijnland het water om de pol-
ders te ontlasten of te voorzien van water. Het laatste is gebleven, de molens zijn ver-
dwenen en vervangen door elektrische gemalen. In deze eeuw verloor de Trekvaart ook
haar belangrijke functie als waterweg voor het vervoer van personen en handel; het
gemotoriseerde verkeer nam deze functie over. Wat bleef is een prachtig stuk water met
uitzicht op de polders en een unieke herplaatste molen. De aandachtige kijker zal het
landpatroon van weleer nog herkennen. De doorsneden stukken land zijn zichtbaar
gebleven. Dat moeten we behouden. Daarin past geen omleidingsweg door de Els-
geesterpolder en geen nieuwe brug over onze historische en monumentale Leidsevaart.
Noten DWARS
1. GAL. Secretarie Archief II. Nieuw Inv.nr. 6823. Ook: Trekvaarten en Jaagpaden Inv.nr. 133
2. GAL. Bib. Leiden Inv.nr 21758 OP
6 3. GAL. Secretarie Archief II. Inv.nr 1393. Verhuringen en bestedingen 7
DWARS OP
Naamgeving
De totale lengte van de vaart bedroeg 28½ kilometer. Zij was 15 tot 20 meter breed
en officieel 1.90 meter diep. Omdat Haarlem al een Haarlemmervaart had (1631 naar
Amsterdam) noemde men dit traject Leidse Vaart. Vanaf Halfweg tot Leiden heette
het stuk Haarlemmertrekvaart. In latere jaren is het gedeelte van de Postbrug tot de
Noordwijkerhoekbrug gewijzigd in Leidsevaart.
Het aanbesteden van 14 bruggen in de Trekweg of over de Trekvaart vond plaats in
het huis van waard Willem Pieter Kees in Lisse op woensdag 25 april 1657. Op de
lijst staat de (Nagel)brug in de Voorhouterweg ‘sonder steene wulfsel’. Jan Ockers
2
trok het bod van ƒ200. De klus werd voor vijf gulden minder aangenomen door Jan
Jans Warmoes van Rijnsburg. De bouw mocht acht dagen na waarschuwing van de
Gecommitteerden beginnen en moest binnen twee maanden gereed zijn. De bouw
van de brug bij Piet Gijs werd aangenomen door Gerrit Willems van Mourbrugge. 3
Scheiding
Nadat in 1864 de gezamenlijke administratie voor de Trekvaart tussen de steden Lei-
den en Haarlem al gescheiden was, volgde in 1872 ook het eigendom. De scheiding
lag bij de limietpaal op Halfweg nabij de Delfweg onder Noordwijkerhout. In 1942
kwam 2480 meter van de Haarlemmertrekvaartweg (Postburg-Voorhout) in handen
van Voorhout. Leiden betaalde ƒ6435, zijnde 15x de jaarlijkse bijdrage van ƒ150 per
kilometer als afkoopsom voor de onderhoudslasten. In dat zelfde jaar werd ook de
Nagelbrug eigendom van Voorhout
Geen nieuwe brug!
Eeuwenlang vormde Trekvaart de verbinding tussen Leiden en Haarlem. Zij was met
haar talrijke molens voor het Hoogheemraadschap van Rijnland het water om de pol-
ders te ontlasten of te voorzien van water. Het laatste is gebleven, de molens zijn ver-
dwenen en vervangen door elektrische gemalen. In deze eeuw verloor de Trekvaart ook
haar belangrijke functie als waterweg voor het vervoer van personen en handel; het
gemotoriseerde verkeer nam deze functie over. Wat bleef is een prachtig stuk water met
uitzicht op de polders en een unieke herplaatste molen. De aandachtige kijker zal het
landpatroon van weleer nog herkennen. De doorsneden stukken land zijn zichtbaar
gebleven. Dat moeten we behouden. Daarin past geen omleidingsweg door de Els-
geesterpolder en geen nieuwe brug over onze historische en monumentale Leidsevaart.
Noten DWARS
1. GAL. Secretarie Archief II. Nieuw Inv.nr. 6823. Ook: Trekvaarten en Jaagpaden Inv.nr. 133
2. GAL. Bib. Leiden Inv.nr 21758 OP
6 3. GAL. Secretarie Archief II. Inv.nr 1393. Verhuringen en bestedingen 7
DWARS OP
